“Nie obchodzi mnie, co ci mówili w szkole, Kleopatra była czarna”.

To cytat z trailera filmu DOKUMENTALNEGO (!) zaprezentowanego parę godzin temu przez Netflix.

Kleopatra, Hellenistyczna władczyni Ptolemejskiego Egiptu, zaprezentowana jest tutaj jako czarnoskóra dumna, silna kobieta (słusznie, w końcu była wielką władczynią), owijająca sobie wokół palca białych samców z na wskroś białego Rzymu.

Trochę poczytałem kiedyś o Kleopatrze i z tego co pamiętam, to konsensus naukowy był taki, że była z urodzenia Greczynką. To prawda – istniały jakieś domysły, że mogło być inaczej, ale były to dociekania na podstawie jakiś szkieletów innych osób, bardziej pytania, na które odpowiedzi naukowe były jasne: znamy pochodzenie (ptolemejskie)* Kleopatry, wiemy doskonale jakiego była pochodzenia – istnieją również monety i popiersia, które ją przedstawiają w Hellenistycznym kontekście kulturowym.

Pomysł czarnoskórej Kleopatry sięga jeszcze XIX wieku, w magazynie “Ebony” z 2002 można znaleźć artykuł “Czy Kleopatra była czarna”, w którym znajdziemy ciekawe stwierdzenie, że Afroamerykanie są o tym przekonani. Czemu? Bo była silna i owinęła sobie Cezara wokół palca – musiała być więc czarna.

Cytat? Proszę:

“Of course she was Black,” says Laura Washington, a smile in her voice as she echoes the popular sentiment. “Look, she was a smart, ambitious trailblazer who did what she had to do for the security of her family. She didn’t wait around for men to tell her what to do. She did it herself. Who else does that sound like but a Black woman?”

Warto zauważyć, że dyskusja o rasie Kleopatry nie milknie. Co jakiś czas ktoś wykopuje temat i dlatego mówi się o całej kontrowersyjności.

To jednak, że temat jest omawiany i dyskusja jest toczona, nie oznacza, że nie ma naukowego konsensusu. Większość – zdecydowana większość – badaczy wskazuje na dowody: potwierdzone popiersia przedstawiające Kleopatrę w takim a nie innym kontekście kulturowym, zachowanie dynastii Ptolemejskiej, no i wreszcie jej dosyć oczywiste pochodzenie.

Jesli dowody (fakty, nie hipotezy) wskazywałyby inaczej – myślę, że (tak jak w większości rzeczy) należałoby zaufać nauce. Może kiedyś jakieś nowe dowody sie pojawią. Póki co jednak przedstawianie “filmu dokumentalnego” w takim świetle i z takimi cytatami, to – wybaczcie – ale w mojej opinii jest to jawne zakłamywanie historii.

I nie ma tutaj teraz argumentu, że to “fikcyjna postać” (głupiego zresztą), bo nie – to jest postać historyczna.

Argument (równie głupi) wyciągany podczas przedstawiania postaci historycznych w serialach beletryzowanych (królowa Anglii Anna Boleyn, albo jarl Hakon – obie te postaci zmienione rasowo, druga w dodatku płciowo), że to fikcyjne seriale: również odpada, bo Netflix nakręcił dokument.

Argument “karta pułapka”: Bo jesteś rasistom1111!!!! również odpada, bo to Netflix w samym zwiastunie skupia się na rasie władczyni, jak sami możecie przeczytać wyżej. I usłyszeć w trailerze.

——-

*to szczególnie ważne, bo Ptolemeusze ogólnie byli bardzo podobni do późniejszych średniowiecznych rodów europejskich, które BARDZO DBAŁY o czystość krwi. Do tego stopnia, że żenili się również w rodzinach (związki kazirodcze). Pomysł, że Kleopatra była czarnoskóra zasadza się na hipotezie, że jej ojciec był Nubijczykiem – kochankiem Ptolemeuszy, których to mieli oni sporo. Ale jest to tylko widzimisię, niepodparte żadnymi dowodami. To są spekulacje.

Więcej:

Ebony: Was Cleopatra Black? (archive.org)

Cleopatra race controversy – Wikipedia